HISTORIA FESTIWALU » Panorama Sztuki Chrześcijańskiej

NARODZINY  PANORAMY SZTUKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ „ MUSICA SACRA”

Jak  ocalić od niepamięci, jak przywołać, jak utrwalić, kontynuować to przeżycie, które uniosło ducha do tego co Nieprzemijające, na Kaplicówce 22 maja 1995 roku?
Przeżycie Wydarzenia, które się dokonało wpisując się w serca tylu tysięcy osób,  nie może okryć się mgłą zapomnienia, nie może wyblaknąć jak stara fotografia.
To Spotkanie musi trwać – także w wyobraźni następnych pokoleń – ponieważ było darem Boga dla nas, zobowiązaniem do wypełnienia przesłania, jakie nam przyniósł Jan Paweł II na tę naszą skoczowską ziemię, apelując o prawość ludzkich sumień.
    Rozważałam te pytania wracając z uroczystości papieskiej, i już na wzgórzu przeniknęło mnie pragnienie:  może za rok  zorganizować jakiś koncert dla przywołania tego Wydarzenia i ekumenicznej atmosfery tamtych chwil?
    Pozostawiłam jednak tę myśl, jako marzenie wywołane emocjami doświadczenia, które zdarza się tylko raz w życiu. Ale idea koncertu-spotkania powracała nie dając mi spokoju, by nie rzec, że stała się uciążliwa przez swą nieustępliwość.
Mijały tygodnie a ja nie miałam pojęcia co z tym zrobić.    Pewnego dnia podeszłam do Księdza proboszcza Alojzego Zubra i wyznałam, że taka myśl mnie nurtuje, i czy zgodziłby się na takie upamiętnienie w przyszłym – 1996 – roku. Ksiądz wyraził zgodę dodając, że trzeba to przemyśleć.
    Niepokój mój wzrastał z upływem czasu, aż podzieliłam się problemem z Księdzem proboszczem Jerzym Horzelą mając nadzieję, że mi doradzi jak rozpocząć działanie. Ksiądz powiedział, że najlepiej porozmawiać  w tej sprawie z inżynierem Ludwikiem Herokiem,  parafianinem z Pierśćca, zaangażowanym we wszystkie niemal działania związane z Pielgrzymką Ojca Świętego do Skoczowa.
    Pan Herok zaprosił  nas do siebie i tak rozpoczęła się owocna dyskusja, w wyniku której wykrystalizowała się wizja kilkudniowego cyklu koncertów  i innych działań artystycznych - w zakresie sztuk plastycznych i literatury pięknej -  które miałyby charakter ekumeniczny. Pan inżynier przedstawił mnie panu Witoldowi Dzierżawskiemu, ówczesnemu burmistrzowi Skoczowa, który zaakceptował ideę festiwalu upamiętniającego pobyt Ojca Świętego w mieście i wyznaczył zespół doradczy, z  którego powstał Komitet Organizacyjny.
Wizją przedsięwzięcia podzieliłam się  także z profesorem  Julianem Gembalskim, który wspierał nas w realizacji  pierwszej Panoramy.
Pierwsze spotkanie grona Współpracowników odbyło się na probostwie parafii  Św. Apostołów Piotra i Pawła. Obok  Księdza proboszcza Alojzego Zubra obecni byli między innymi Ksiądz Andrzej Czyż – proboszcz  parafii ewangelickiej w Skoczowie, burmistrz Witold Dzierżawski i Anna Stefaniak, której powierzono funkcje kierownika organizacyjnego. Ja podjęłam się kierownictwa artystycznego przedstawiając zebranym  wizję programową .
    Przez wiele tygodni zastanawiałam się nad nazwą, która w sposób czytelny odzwierciedlałaby przedsięwzięcie, jakie zamierzaliśmy przeprowadzić. Miałam różne pomysły ale  „panorama sztuki chrześcijańskiej” była olśnieniem!
Motto: „Musica sacra praeludium vitae aeternae est”, towarzyszące festiwalowi od jego narodzin, było mi bliskie  od dawna, gdyż wyraża ono niezwykle istotną dla muzyka prawdę, zawierającą w sobie   przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.
Odtąd pozostaje naszą nieustającą troską aby pierwotna  idea festiwalu została ocalona.    Panorama „Musica Sacra” to duchowy pomnik, który co roku wznosimy w naszych sercach, dla upamiętnienia jednego z najważniejszych wydarzeń w historii naszej Ojczyzny.

Bogumiła Dunikowska



UPAMIĘTNIENIE POBYTU PAPIEŻA JANA PAWŁA II W SKOCZOWIE NA KAPLICÓWCE

Przywołując wspomnienia sprzed dziesięciu lat, kiedy to Papież Jan Paweł II nawiedził Skoczów, aby celebrować Mszę św. dziękczynną na Kaplicówce, po kanonizacji naszego rodaka bł. Jana Sarkandra w Ołomuńcu, zdawałem sobie wówczas sprawę, że to historyczne wydarzenie pozostawi trwały, niezapomniany ślad na tej ziemi, Śląska Cieszyńskiego.
Tak też się stało!
Już w roku następnym, dla upamiętnienia tego wydarzenia, staraniem kilkunastu osób powstała Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” w Skoczowie...
Ale wrócę jeszcze myślą do tej niepowtarzalnej atmosfery oczekiwań, przygotowań na przybycie Ojca Świętego  - do pamiętnego dla całej diecezji dnia 22 maja 1995 roku.
Dane mi było uczestniczyć w pracach przygotowawczych do tej wielkiej uroczystości. Wraz z  architektem Alojzym Wróblewskim przystąpiliśmy do opracowania architektonicznego projektu ołtarza papieskiego i rozplanowania urbanistycznego terenu wzgórza Kaplicówki. Stanęliśmy przed wielkim niepowtarzalnym zadaniem i wielką odpowiedzialnością. Etapy budowy  elementów tego ołtarza mam żywo jeszcze przed oczami, a w pamięci zachowanie i entuzjazm ludzi przyczyniających się do jego wznoszenia. Smuciła mnie świadomość, że powstający ołtarz, zarysowujący się na tle panoramy Beskidów, stojący w bliskości kaplicy św. Jana Sarkandra i papieskiego krzyża (przeniesionego przed 10 laty z lotniska w Katowicach), jest tylko dziełem kilkudniowym. Zakładano, że po uroczystościach kościelnych nastąpi całkowity demontaż ołtarza.
W tym czasie, nieodparcie nasuwała się myśl, że jeśli ołtarz nie może pozostać na tym miejscu, aby świadczyć o tym historycznym momencie to zastanowić się należy nad innymi formami czy symbolami upamiętniającymi ślad Ojca św. na naszej ziemi.
Pani Bogumiła Dunikowska, w rozmowie na temat nas wspólnie nurtujący, wspomniała o swoich przemyśleniach, aby w formie koncertów muzycznych upamiętnić pobyt Papieża w Skoczowie. To odpowiadało moim wyobrażeniom utrwalenia pamięci o dniu 22 maja 1995 roku. Przyjęliśmy koncepcje, że będą to koncerty muzyczno-wokalne o charakterze religijnym, które odbywałyby się co roku, zawsze w drugiej połowie maja. Miejscem koncertów byłyby kościoły katolickie i ewangelickie – co miałoby wyraz ekumeniczny, a należy pamiętać, że Papież pierwsze kroki na Kaplicówce skierował do kościoła ewangelicko-augsburskiego! Wzbogaceniem dni koncertowych byłyby wystawy malarstwa i rzeźby sakralnej. Taką ideę, popartą przez księdza proboszcza Alojzego Zubra i księdza Andrzeja Czyża  - proboszcza parafii ewangelicko-augsburskiej, przedstawiliśmy burmistrzowi Skoczowa Witoldowi Dzierżawskiemu. Z miejsca uzyskaliśmy Jego aprobatę dla tego pomysłu i zapewnienie aktywnego współdziałania ze strony Urzędu Miejskiego w osobach Janiny Żagan i Anny Stefaniak.
Takim to sposobem powstał społeczny komitet organizacyjny, do którego dołączyła Łucja Skrond -  kustosz parafialnego muzeum im. bł. Jana Sarkandra.
Pierwszy festiwal Panoramy Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” odbył się w 1996 roku, pod patronatem honorowym Biskupa Diecezji Bielsko-Żywieckiej Tadeusza Rakoczego i Biskupa Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Pawła Anweilera oraz Rady Miejskiej Skoczowa. Największą zasługę w realizację pierwszych koncertów w ramach Panoramy Sztuki Chrześcijańskiej ma Bogumiła Dunikowska, będą kierownikiem programowo-artystycznym i dobrym „duchem” całego zespołu organizacyjnego. Nadszedł czas zarejestrowania naszej nieformalnej działalności, co stało się już koniecznością ze względu na starania o dotacje finansowe od instytucji państwowych i samorządowych. Pierwsze walne zebranie odbyło się w listopadzie 1999 roku, w czasie którego ukonstytuował się Zarząd Stowarzyszenia w osobach: Prezes – Ludwik Herok, Wiceprezesi – ks. Alojzy Zuber i ks. Andrzej Czyż, dyr. artystyczny Bogumiła Dunikowska (a od roku 2001 Grażyna Durlow), dyr. organizacyjny Anna Stefaniak-Bacza oraz członkowie Witold Dzierżawski, Janina Żagan. Potwierdzenie zarejestrowania w Sądzie Okręgowym w Bielsku naszej działalności (określonej przyjętym statutem) pod nazwą : Stowarzyszenia Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” – otrzymaliśmy w styczniu 2000 roku. Od roku 2003 stowarzyszeniu prezesuje Witold Dzierżawski.

W roku 2005 po raz dziesiąty odbędzie się Panorama Sztuki Chrześcijańskiej przypadająca wymownie w jubileusz pobytu Papieża w Skoczowie.
Czym jest dzisiaj dla mnie Panorama Sztuki Chrześcijańskiej? Odpowiedź nie jest jednowymiarowa. Jest dla mnie i moich najbliższych przypomnieniem tych wspaniałych dni, choć deszczowych i błotnistych. Było się bardzo zabieganym i pełnym troski o końcowy wygląd papieskiego ołtarza, którego czułem się współtwórcą, a później – pełne emocji oczekiwanie na pojawienie się Ojca św. Coroczne, majowe koncerty „Musica Sacra” inspirują do przemyślenia wciąż na nowo żywych słów Papieża o potrzebie ludzi czystych sumień i czystych intencji w każdej życiowej sytuacji. Każdy festiwal wymaga wielu zabiegów organizacyjnych i pracy wielu ludzi – oby ich w przyszłości nie zabrakło, bowiem koncerty i wystawy Panoramy wpisały się już na stałe w kalendarz najważniejszych wydarzeń kulturalnych na Śląsku Cieszyńskim. Są wydarzeniem artystycznym wielkiego znaczenia, że względu na ich sakralny charakter, różnorodność form artystycznych, udział wyśmienitych wykonawców, jak i prezentacje dzieł z zakresu rzeźby i malarstwa.
Wydarzenia te mają także istotne znaczenie w innym wymiarze - zbliżają ludzi różnych wyznań chrześcijańskich na płaszczyźnie kultury i sztuki, co odpowiada znakowi naszych czasów, który wypływa z nauczania papieskiego. Wspólne działanie parafii katolickiej i ewangelickiej, w festiwalowych pracach organizacyjnych, stanowi jakże widoczny przykład porozumienia i współpracy tu na Śląsku Cieszyńskim. Udział zaś w koncertach muzyków z Filharmonii z Ołomuńca i zespołów chóralnych z Zaolzia, zaznacza Morawy jako obszar działalności duszpasterskiej ks. Jana Sarkandra. Majowe koncerty i towarzyszące im wystawy są najważniejszą wizytówką kulturalną Skoczowa od lat dziesięciu. Przywołują pamięć tamtych dni, obecności Jana Pawła II na Kaplicówce, na ołtarzu zbudowanym przez naszą społeczność i przy pomocy Diecezji Bielsko-Żywieckiej.
Następnym trwałym świadectwem pobytu Jana Pawła II na Kaplicówce jest kościółek w maleńkim  sołectwie Wiślica, wzniesiony częściowo z elementów ołtarza papieskiego, z zachowaniem jego cech architektonicznych. Mieszkańcy tej miejscowości od wielu lat zabiegali o budowę kaplicy mszalnej. Impulsem jej budowy była obecność Ojca św. na Kaplicówce. Powstał obiekt sakralny, według projektu autorów ołtarza papieskiego, który został poświecony 21 sierpnia 2004 roku przez Biskupa Ordynariusza Tadeusza Rakoczego.
Obecność Papieża Jana Pawła II w Skoczowie zaowocowała na niwie ducha i materii. Dziesięcioletnia już działalność Stowarzyszenia Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” oraz wzniesiony kościółek we Wiślicy – to dwa dzieła powstałe za sprawą Ojca św., które świadczą teraz i świadczyć będą w przyszłości o tym historycznym dla miasta, diecezji i całej Polski wydarzeniu.

Ludwik Herok

„Musica sacra preludium vitae aeternae est….”

Idea upamiętnienia wizyty Papieża Jana Pawła II w Skoczowie poprzez coroczne organizowanie festiwalu Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” została przedstawiona po raz pierwszy przez Panią Bogumiłę Dunikowską i Pana Ludwika Heroka we wrześniu 1995 roku. Osobami uczestniczącymi w spotkaniu inicjującym postanie zespołu organizacyjnego byli: Burmistrz Skoczowa Witold Dzierżawki, Janina Żagan, Ksiądz Alojzy Zuber, Ksiądz Andrzej Czyż i Anna Stefaniak. Ustalono, że co roku, przez tydzień zawierający pamiętną datę 22 maja, będzie przygotowywany festiwal muzyki, sztuki, poezji.
    W maju 1996 roku, w pierwszą rocznicę pobytu Jana Pawła II na Podbeskidziu, podczas dziękczynnej pielgrzymki Diecezji Bielsko-Żywieckiej do Watykanu, Ksiądz Prałat Alojzy Zuber, w imieniu organizatorów Festiwalu, wręczył Ojcu Świętemu następujący list

Musica Sacra to szukanie DROGI...

Pytana przez dziennikarzy: dlaczego organizujemy festiwal? od razu odpowiedzialam - żeby pamiętac o pobycie Jana Pawła II na skoczowskiej ziemi. - Ale... od razu przyszła refleksja - czy rzeczywiscie tylko po to? I z usmiechem powiedziałam dalej - tak naprawde chodzi o DROGĘ - o droge dopytywali dalej - tak - odpowiedziałam. Zawsze chodziło o DROGĘ - WIARY, MIŁOŚCI i UFNOŚCI w Boże Milosierdzie. DROGĘ Przyjaźni, Dobra i Piekna. Drogę, którą przez całe swoje życie wskazywał i pokazywał Jan Paweł II. By się nie bać. By wierzyć i ufać. By nosić w sercu i duszy radość. By godnie żyć. By tych paru chwil na ziemi bezpowrotnie nie stracic. Zawsze o to chodziło. By patrząc na Ojca Świętego i podczas pontyfikatu i teraz gdy jest w Domu Ojca pamiętać, że można nasze ziemskie pielgrzymowanie przeżyć pięknie i sensownie. Wystarczy chciec. Wzór mamy. Dlatego festiwal. By poprzez sztukę głęboko przepojoną wiarą jeszcze głębiej umieć wejrzeć w siebie i zapytać o swoje bycie w codzienności. A czyż można piekniej przeżywać spotkanie z Bogiem niż poprzez wsłuchiwanie się w Tryptyk Rzymski JP II tak niezwykle czytany przez równiez zjawiskowego Krzysztofa Kolbergera. Czyż można piękniej spotkać się z Bogiem niż przez uczestnictwo w koncercie młodych ludzi, którzy angażując, całych siebie, chwalą Pana piosenką. Czyż zatopienie się w słowa poezji przeplatane niespotykanym brzmieniem muzyki organowej nie "zmusza" nas do refleksji. A kiedy sluchamy absolutnie niecodziennej aranżacji muzyki barokowej wręcz musimy zatrzymać się i tracąc choć na chwilę z naszych myśli chaos codziennosci, pomyślec o słowach Jana Pawła II ze skoczowskiej Kaplicówki. A to że Państwo jesteście z nami, jesteście z festiwalem tylko nas mobilizuje. Dziękujemy za waszą obecnośc na koncertach i seansach filmowych. Dziękujemy, że z uznaniem mówicie o przygotowanej na festiwal wystawie w muzeum sarkandrowskim. Dziękujemy za każde serdeczne słowo i gest. Za życzliwośc i wsparcie. Dzieki Wam wiemy, że nasza praca służy szukaniu tej DROGI i trwaniu na NIEJ.